Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Danıştay’ın 157’nci kuruluş yıl dönümü dolayısıyla Danıştay Konferans Salonu’nda düzenlenen törende bir konuşma yaptı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, konuşmasında İdari Yargı Teşkilatı’nın bu anlamlı gününü kutlayarak, tüm mensuplarını tebrik etti.
Konuşmasına, "Danıştay’ın 157’nci kuruluş yıl dönümü münasebetiyle sizlerle bir araya gelmekten büyük bir memnuniyet duyuyorum" sözleriyle başlayan Erdoğan, 10 Mayıs 1868 tarihinde Şura-yı Devlet adıyla kurulan Danıştay’ın, adaletin tecellisinde 157 yıldır başarıyla görev yaptığını vurguladı. Erdoğan, "Mithat Paşa’nın riyasetinden bugüne Danıştay çatısı altında görev yapmış fakat artık aramızda olmayan tüm hakimlerimizi, savcılarımızı, çalışanlarımızı rahmetle yad ediyorum. Görev sürelerini başarıyla tamamlayan Danıştay mensuplarına şahsım ve milletim adına teşekkür ediyorum" dedi.
Konuşmasında Türk devlet geleneğine de değinen Cumhurbaşkanı, "Binlerce yıllık devlet geleneğimizin en önemli prensibi, ‘Devlet ebed müddet’tir. Bu anlayış iki temel üzerine bina edilmiştir: İnsana verilen kıymet ve adalet. Şeyh Edebali’nin ’İnsanı yaşat ki devlet yaşasın’ sözü bu hakikatin altını çizmektedir. İkinci temel ise mülkün temeli olarak gördüğümüz adalettir" ifadelerini kullandı.
Adaletin, yalnızca toplumsal düzenin değil, varlığın da temeli olduğunu belirten Erdoğan, "Bizim inancımızda varlık adalet üzere yaratılmıştır. Miyar ve mizan adalet üzerine kurulmuştur. Dirlik ve düzenin temini, adaletin eksiksiz işlemesiyle mümkündür" dedi.
Adalet terazisindeki en küçük bir sapmanın dahi büyük yıkımlara yol açabileceğini vurgulayan Erdoğan, "Adalet terazisindeki en küçük bir sapma, Allah muhafaza tamiri de telafisi de mümkün olmayan yıkıcı sonuçlara her zaman gebedir. Her bir vatandaşımızın hak ve hukukunun korunup gözetilmesi, güçsüzün güçlüye asla ezdirilmemesi bu bakımdan son derece önemlidir" dedi.
Erdoğan, Türk atasözlerinden birine de atıfta bulunarak, "Atalarımız ‘Zor kapıdan girerse, töre bacadan çıkar’ demiştir. Divan-ı Lügatit Türk’te yer alan bu söz, hukuk düzeninin adaletle ayakta kalabileceğini işaret eder" ifadelerine yer verdi.
Hukuk devletinin en temel ilkelerinden birinin "idarenin yargısal denetimi" olduğunu belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, "İşte Danıştay’ımız tam 157 yıldır böylesine hayati bir görevi ifa etmektedir. İnceleme danışma ve karar organı olarak idareyi yargı yoluyla denetlemekte temyiz merci sıfatıyla kamu ile vatandaş arasındaki uyuşmazlıkları çözüme kavuşturmaktadır. Diğer yüksek mahkemelerimiz gibi anayasa ve kanunlara uyulmasını hukukun titizlikle uygulanmasını sağlamaktadır. Bu itibarla milletimiz adına karar verme sorumluluğunu yüksek bir vazife şuuruyla yerine getiren Danıştay Başkanlığımızın tüm mensuplarına bir kez daha teşekkür ediyorum" değerlendirmesini yaptı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, konuşmasının devamında, adaletin devletin varlığını sürdürebilmesi için vazgeçilmez olduğunu vurguladı. "Devlet ancak adaletle hükmederse devlettir. Zira devletin alameti farikası adalettir" diyen Erdoğan, adaletin zedelendiği bir ortamda toplumda huzur, güven, barış ve istikrarın tesis edilemeyeceğini söyledi.
Erdoğan, yargı mensuplarının taşıdığı sorumluluğa da dikkat çekerek, "Gerek adli gerekse idari yargıda görev yapan hakim ve savcılarımız, milletimizin geleceği, huzuru ve esenliği adına çok önemli bir mesuliyeti yerine getirmektedir" dedi.
Ünlü düşünür İbn-i Haldun’un "Basiret gözüyle bakan kimse, adaletli ölçüyü bulur" sözünü hatırlatan Erdoğan, yargı mensuplarının vicdani kanaatleri doğrultusunda, anayasaya, kanuna ve hukuka uygun şekilde karar vermesini beklediklerini söyledi.
Etkin, hızlı ve erişilebilir bir adalet sisteminin hükümetin daima önceliklerinden biri olduğunun altını çizen Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Göreve geldiğimiz ilk günden beri hep bunun için çalıştık. Yargı sisteminin güçlendirilmesi ve daha işlevsel bir zemine oturtulması için bugüne kadar pek çok düzenlemeyi hayata geçirdik. Yasa ve anayasa değişikliklerini reform ve strateji belgelerimizle destekledik. Adalet hizmetlerinin vatandaşlarımıza en üst seviyede sunulması için tüm imkanlarımızı seferber ettik. Vesayet dönemlerinin acı bir hatırası olarak yıllarca insanımızı bizar eden üstünlerin hukukunu milletimizin de desteğiyle geride bıraktık. Yerine hukukun üstünlüğü ilkesini bu ülkede egemen kıldık" değerlendirmesini yaptı.
Geçmişte adalet dairesinin merkezinin bazılarına daha yakın olduğunu, bunu herkese eşit mesafeye getirmeyi başardıklarını kaydeden Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Darbeleri ayakta alkışlayan yargı yerine 15 Temmuz ihaneti sonrası olduğu gibi milletin iradesine kasteden darbecilere hak ettikleri hükmü giydiren adil ve demokratik bir yargı rejimini kurduk. Yargının bağımsızlığına, tarafsızlık ilkesini ekledik. Hak arama yollarını alabildiğine genişlettik. Yeni kurumlar ihtiyaç ettik. Bakınız bu anlayışla son 23 yılda fiziki ve teknik altyapıdan temel hak ve özgürlüklere, temel kanun ve mevzuat değişikliklerinden ceza infaz sistemine alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerinden kurumsal değişikliklere icra ve iflas sisteminden adli sicil işlemlerine, yargıda hedef sürelerden özlük haklarını çok geniş bir yelpazede adalet hizmetlerimizi günden güne geliştirdik, iyileştirdik, mahkum ettik. Danıştay’ın üye sayılarını artırdık. Hakim ihtiyacını karşıladık" ifadelerini kullandı.
Yardımcı personel sorununu çözdüklerini, Danıştay’ın 2012’de yeni hizmet binasına, 2023’te yeni sosyal tesisine kavuşturduklarını hatırlatan Erdoğan, "İdari yargıdaki mahkeme sayısını yüzde 60 oranında artırarak önemli bir eşiği daha geride bıraktık. 2002’de 146 olan idari yargıdaki faal ilk derece mahkemelerinin sayısını 233’e yükselttik. Hataları asgari seviyeye indirecek ve temyiz mahkemelerindeki yığılmayı önleyecek şekilde istinaf önce incelemesi yapmak üzere bölge idari mahkemelerini dokuz bölgede faaliyete geçirdik. Böylece Danıştay’ımızın iş yükünü önemli ölçüde azaltırken uyuşmazlıkların daha kısa sürede çözülmesini temin ettik. İdari yargı teşkilatımızı güçlendirmek için burada saymaya kalksak saatlerimizi alacak daha pek çok yeniliği, değişikliği, düzenlemeyi hayata geçirdik. 23 Ocak’ta açıkladığımız 4’üncü yargı reformu strateji belgesi bununla tüm çalışmalarımızı bir adım daha öteye taşıdık. Son dönemde milletimizi en fazla rahatsız eden cezasızlık algısının önüne geçecek kapsamlı düzenlemeleri kamuoyumuzla paylaştık" diye konuştu.
"Yapanın yanına kâr kalıyor türü ön kabullerin her ne sebeple olursa olsun, toplumda yerleşmesine müsaade etmeyeceğiz" diyen Erdoğan, bu konuda kararlı olduklarını belirterek, "Hukuka, nizama, kanunlara uyan vatandaşlarımızın hak ve hukukunun korunması noktasında kararlıyız. Bundan en küçük bir taviz vermeyeceğiz. Suç işleyenlerin, suçta kibirlenenlerin, kendini yasadan, devletten üstün görenlerin tepelerine binmeye devam edeceğiz. Yine bu süreçte ortaya çıkan onca ihanetten sonra bile devlete, millete ve demokrasimize pusu kurmaktan vazgeçmeyen FETÖ’yle mücadelemiz güçlenerek devam edecektir. Su uyur ama FETÖ’nün sinsi hücreleri uyumaz gerçeği örgüte yapılan her operasyonla kendisini bir kez daha hatırlatıyor. FETÖ’yle mücadelede yaşanacak herhangi bir zafiyetin Allah korusun ülkemize özellikle de devletimize çok ağır bedelleri olacaktır. Yargımız FETÖ’nün nasıl büyük bir tehdit, nasıl habis bir yapı olduğunu en iyi bilen devlet organlarımızdan biridir. Unutmayalım ki tarih ibret alınmazsa tekerrür eder" dedi.
Yakın geçmişte yaşanılan acıların ve ihanetlerin tekrarının önüne ancak akılla, dirayetle, tecrübeyle ve tarihten ibret alarak geçileceğine dikkat çeken Cumhurbaşkanı Erdoğan şunları söyledi:
"Diğer türlü milletimize, devletimize ve umudunu Türkiye’nin güçlenmesine bağlamış yüz milyonlarca mazluma karşı görevlerimizi ihmal etmiş oluruz. Bu konuda güvenlik ve istihbarat birimlerimiz gibi yargımızın da gereken dikkat, teyakkuz ve hassasiyeti göstermeyi sürdüreceğine inanıyorum. Burada şu hususun da üzerinde önemli durmak isterim. Adaletin tecellisi için uğraşan yargı mensuplarımızın kimi zaman ailelerini ve çocuklarını da işin katarak hedef gösterilmesi hele hele meydanlarda yuhalatılması yanlış olduğu kadar büyük bir sorumsuzluktur. Yargı mercilerinin baskı altına alınmasının hiçbiri ve bunların haklı gerekçesi yoktur. İster siyasetçi, ister gazeteci olsun; Halkın huzuruna herkes anayasa ve yasalar çerçevesinde hukukun sorunsuz işlemesine, suç varsa hesabının mutlaka sorulmasına yardımcı olmalıdır. Elbette nezaket kuralları korunarak eleştiriler yapılabilir ama eleştiri bahanesiyle kimse yargı mercilerine parmak sallayamaz. Bugüne kadar hükümetimizin tasarrufları konusunda yargı organlarıyla aramızda ortaya çıkan görüş ayrılıklarında tavrımız hep bu yönde oldu. Kararlarını tenkit etsek dahi yargı mensuplarımızı ve organlarımızı daima ayrı bir yerde tuttuk."
Güncel tartışmalarla ilgili aynı özeni gösterdiklerini, kamuoyunun gözünü ve kulağını çevirdiği herkesin de aynı itinalı üslupla hareket etmesini ümit ve arzu ettiklerini ifade eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, "İçinde bulunduğumuz 21’inci asrı Türkiye Yüzyılı yapmak hedefiyle yürüttüğümüz çalışmalarda birikiminden, tecrübesinden, vizyonundan ve rehberliğinden en fazla istifade edeceğimiz kurumlarımızdan biri hiç şüphesiz Danıştay’ımız olacaktır. Özellikle iç kalemizin güçlendirilmesine yönelik attığımız adımlarda devletimizin tüm birimleri gibi sizlerin de desteğine güvendiğimizi sizlerin de yapıcı katkılarınızı beklediğimizi vurgulamak istiyorum. Rabbim hepimizin yağar ve yardımcısı olsun diyorum. Danıştay’ımızın 157’nci kuruluş yıl dönümünün ülkemiz milletimiz hukuk ve yargı camiamız için hayırlara vesile olmasını temenni ediyorum" açıklamasını yaptı.
