"Sumakçı Dede" bir ilke imza attığı sumakları miras bıraktı
Adana’nın Saimbeyli ilçesinde 20 yıl önce "Sumakçı Dede" ismi verilen bir kişinin, bir ilke imza atarak meyve vermeyen erkek sumağı aşıladığı öğrenildi.
Saimbeyli ilçesinde "Sumakçı Dede" olarak bilinen Hazım Ak’ın 20 yıl önce dağlarda kendiliğinden yetişen ve Adana’da salataların vazgeçilmezi olan sumak bitkisinin meyve vermeyen erkek sumaklarını aşıladığı belirlendi. Ak’ın yaptığı aşılama ile sumağın verim vermesini sağlayıp, üretime kazandırdığı Türkiye’de ve dünyada bir ilke imza attığı akademik çalışmalarla belgelendi. Ak’ın bıraktığı sumaklar oğlu ve eşi tarafından bakımları yapılarak ekonomiye kazandırılıyor.
Saimbeyli’de yıllarca erkek sumağa aşı yapan babasıyla dalga geçildiğini belirten Naci Ak, annesi ile birlikte Hazım Ak’ın sumaklarına gözü gibi bakarak hasatlarını gerçekleştirdi.
Eşinin en büyük hayalinin yetiştirdiği sumakların ilçede ekonomiye kazandırılarak köylünün geliri olması ve herkesin aşı yaparken dalga geçtiğini aktaran Hazım Ak’ın eşi İmame Ak, "Bizim bağın her tarafı erkek sumaktı. ’Bu sumağa bir aşı yapacağım’ dedi. Denedi tuttu ve bir sevinç ile o gün gelmişti. O günden sonra her erkek sumağa aşı yaptı. Aşı yaptığı sene sumak verdi. Bütün köylüleri sumak yapın diye uyardı. ’Gelecek bu sumakta’ dedi. Köylüler hep dalga geçti ’kafayı yemiş bu Hazım’ derlerdi. Bu günü görse çok sevinirdi" diye konuştu.
Oğlu Naci Ak ise baba mirasına sahip çıktığını belirterek, "Biz 50 yıl kiraz ürettik. Kiraz raf ömrü azdı ama bahçemizin her yanı yabani sumaktı. Babam bunlara 20 yıl önce aşı yapacağını söyledi. Aşı yaptığımız yıl meyve verdi. Dünyada ve Türkiye’de sumağa ilk aşı yapan babammış. Babam geçen Aralık ayında trafik kazasında hayatını kaybetti. Sumak raf ömrü uzun antioksidan özelliği ile sağlığa faydası ile dikkat çekiyor. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesinden ve Çukurova Üniversitesinden gelip plaket verdiler. Babamı burada eğitimci Ahmet Kaytancı hocamın sosyal medyada çekip atması ile tüm bu gelişmeler yaşandı aslında. Babamla yıllarca dalga geçtiler. 5 yıl sonra herkes bu gelişmeler sonrası aşı almaya gelmeye başladılar. Değeri anlaşıldı. Binlerce fidan tohum isteyen var. Babam farkında olmadan ilçenin geleceğini değiştirdi. Şu an babam 50 dönüm alanda sumak yetiştiriyor. Aşı sonrası salkımlar kiloluk oluyor. Hiç verim vermeyen sumaklardan kiloluk sumak verimi alıyoruz. Türkiye’nin her yerinden arıyorlar. İnanmayanlar da var bahçeyi gelip görüyorlar. Bizler için büyük bir gurur. Şu an kilosu 500 TL’den satılıyor" dedi.
Sumağı ilk kez sosyal medyada yayınlayan Ahmet Kaytancı ise, "Hazım abinin aşıladığı sumaklar artık meyve veriyor. Hazım abi ’50 santim sumak veriyor’ demesine ilk ben de inanmadım ve ziyaret ettim o sumakları çektim. Sosyal medyadan paylaştım. Birçok akademisyen araştırmaya geldi ve dünyada ve Türkiye’de ilke imza attığı ortaya çıktı. İtalya’dan bile arayan oldu. Tamamen doğal aşı ile bu milli ürünü üretime kazandırmış olduk" diye konuştu.
Bölgede Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi’nden gelen ve bahçelerde akademik çalışma yapan Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Prof. Dr. Mehmet Sütyemez, "Ülkemizde sumak aşısının ilk kez yapıldığını tespit ettik ve akademik çalışmalarına ekledik" dedi.
