Suriyelilerin ülkelerine dönüşü emlak piyasasını etkiler mi?

Suriyelilerin, Baas rejiminin devrilmesinin ardından ülkelerine geri dönüş süreci başlarken, bu gelişmenin Türkiye'deki konut piyasasına olası etkileri gündemdeki yerini koruyor.

Yaklaşık 3 milyon Suriyeli göçmenin yaşadığı Türkiye'de, özellikle Suriyelilerin yoğun olarak yaşadığı illerden biri olan Şanlıurfa, bu sürecin etkilerini en yakından hissedecek kentler arasında yer alıyor.

Şanlıurfa'nın Suriye’ye sınır komşusu olması ve yüksek göçmen nüfusuna ev sahipliği yapması, konut piyasasında arz-talep dengesini doğrudan etkileyen faktörlerden biri olarak öne çıkıyor.

Göçmenlerin dönüşüyle birlikte ortaya çıkacak arz artışının, özellikle son yıllarda yüksek kira fiyatlarıyla gündeme gelen bölgelerde konut sahipleri ve kiracılar açısından nasıl bir tablo oluşturacağı da merak ediliyor.

Şanlıurfa Tüm Emlakçılar Odası (ŞUTEM) Başkanı Selahattin Tokmak, Suriyelilerin ülkelerine geri dönüşüyle birlikte gayrimenkul piyasasında yaşanacak gelişmeler hakkında İLKHA muhabirine açıklamalarda bulundu.

“Şanlıurfa’da gözlemlediğimiz kadarıyla geri dönüş çok olmadı”

Şanlıurfa Tüm Emlakçılar Odası (ŞUTEM) Başkanı Selahattin Tokmak

Tokmak, “Öncelikle şunu belirtmek istiyorum; Suriyeliler geldiği gibi gitmeyecekler. Gelirken savaştan, zulümden kaçarak buraya geldiler. Dolayısıyla bir yığınak oluştu, kaçış oluştu. Giderken böyle bir durum yok çünkü insanlar burada 13 yıldan beri iş yerlerini açtılar. Bazıları özel sektörde çalışıyorlar, belli bir düzen kurdular. O yüzden Suriye’ye yeni gelen hükümetin nasıl bir eylem içerisinde olacağını kestiremiyorlar. Aile fertlerini gönderiyorlar, oranın durumunu analiz ediyorlar. Yaşanabilir bir ortam var mı? Güvenlik endişesi var mı? Bunlara bakıyorlar. Herhangi bir sıkıntı veya sorun görmedikleri anda oraya güvendikleri andan itibaren buradaki tasfiyelere yavaş yavaş başlıyorlar çünkü burada bir iş kurmuşlar veya gayrimenkul satın almışlar. Bunların tasfiyesi bir seferde olmaz, bu zaman alacaktır. Şanlıurfa’da şu an itibarıyla gözlemlediğimiz kadarıyla geri dönüş çok olmadı. Peyderpey dönüşler var lakin bu çok da büyük bir sayı değil. Suriyelilerin kesinlikle bir hazırlık içerisinde olduğunu biliyoruz, gözlemliyoruz. Birebir onlarla da görüşüyoruz, sahadan aldığımız veriler de var. Şu an için diyebiliriz ki tam bir hazırlık içerisine girmemişler ama bir ön hazırlık içerisindeler.” dedi.

“Suriyeliler gidecek gayrimenkul fiyatları hemen düşecek' diye bir beklenti var”

Suriyelilerin ülkelerine dönmesiyle gayrimenkul fiyatlarının düşeceğini söyleyen Tokmak, “Suriyelilerin tamamının gitmesini varsayarsak gayrimenkul piyasasında gerçekten çok ciddi hareketlenmeler olur. Arz-talep dengesinde, satışta, çok gayrimenkuller yığılınca muhtemelen fiyat düşecektir ama bizim öngörümüz, bu hemen 3-5 ay içerisinde değil, birkaç yılı alacak. Hatta 3-5 yılı alacak diyebiliriz. Burada gayrimenkul alanın demek ki bir bütçesi var, orada da imkanları var demektir. Hemen satıp gitmezler. Bu süreç zamana yayılacaktır. İnsanların böyle bir beklentisi var; ‘Suriyeliler gidecek, gayrimenkul fiyatları hemen düşecek.’ Keşke dedikleri gibi olsa ama ben öyle bir şey beklemiyorum. Öyle bir şey gözlemlemiyorum. Zamana yayacaklar. İnsanlar gayrimenkul satarken de işini bozarken de bunu bir zamana yayacaktır diye düşünüyorum.” şeklinde konuştu.

“İnsanlarımız maalesef ağır işlerde özellikle çalışmıyorlar”

Suriyelilerin gidişiyle inşaat sektörünün etkileneceğini ifade eden Tokmak, şöyle devam etti:

“13 yıldır özellikle inşaat sektöründeki çalışanları veya diğer iş kollarında çalışan insanları Suriyelilerden temin etmeye çalıştık. Bunlar şu anda yerlerini doldurdular. Türkiyeliler, Urfalılar, yerli insanlarımız maalesef bu gibi ağır işlerde özellikle çalışmıyorlar. Bir rahata alıştık. Zaten genç nesil olarak bu gibi iş kollarında çalışmayı çok tercih etmeyen bir nesiliz. Suriyelilerin gidişiyle hakikaten de piyasada çok açıklar olacaktır diye düşünüyorum. Az önce de belirttiğim gibi Suriyeliler hemen gidecek diye bir şey söz konusu değil. Bu boşluğu zaman zaman göreceğiz.”

“Herkes istediği bütçesine göre gayrimenkul bulabiliyor”

Şanlıurfa’daki kira ve konut fiyatlarına değinen Tokmak, “Kiralıklarda bir sıkıntı kısa vadede yaşayabiliriz. Mülk sahipleri açısından diyorum. Fiyatlar düşüyor, kiralık konutların da fiyatları düşüyor. İçerisinde halihazırda oturan kiracıları olan mülk sahipleri bile tedirgin şu anda. ‘Acaba kiracım gider mi? Giderse evimi ne kadara kiraya verebilirim?’ diye bir telaş içerisindeler. Bunları zaman zaman göreceğiz. Şu an itibarıyla kiraların düştüğünü söyleyebiliriz ama satışta öyle değil. Satışta zamana göre bir müddet sonra bu gelişmeleri göreceğiz. Ortalama en düşük kira bugün 7-8 bin liradan başlıyor. Uç sınırı 70-80 bin liraya kadar dayanıyor. Bölgesine göre, evine göre, lüksüne göre değişiyor. Şu an çeşitlilik var, herkes istediği bütçesine göre gayrimenkul bulabiliyor. Fiyatlarda kiralıklarda düşüş var diyebiliriz.” ifadelerini kullandı.

“Gayrimenkul fiyatları yükseldi”

Tokmak son olarak şunları aktardı:

“Şu anda da gerçek anlamda sıkıntı olduğunu düşünüyorum. 1+1 evlerin de bizlere, yaşam standartlarımıza uymadığını biliyoruz. Aile yapımıza hiç uygun değil. Dolayısıyla bu evleri de sürekli üretiyorlar. Ben 1+1 yerine 2+1 üretilmesinin her alanda daha iyi olacağını düşünüyorum. Zaten yeteri kadar 1+1 var. 1+1 hedef kitlesi zaten yabancı memurlar. Zaten yeteri kadar var olduğu için bence 2+1’lerin daha fazla olması daha iyi olur. 2+1 evleri aileler de rahat bir şekilde kullanabiliyorlar. O yüzden hem bekarlar kullanabilir hem de evli, çocuklu aileler de rahatlıkla kullanabilir. O yüzden 2+1’in olması daha avantajlıdır diye düşünüyorum. Sizlerin aracılığıyla söylüyorum; Piyasayı reel seviyede tutmaya çalışalım. Gerçekten de normal zamanlarda biliyorsunuz gayrimenkul fiyatları yükseldi ama şu an maliyete oranla fiyatlar doğru fiyatlara yakın. O yüzden esnafımız sabretsin, yakın zamanda daha da hareketlilik bekliyoruz. Bir çalışma var. Onlar piyasa araştırması yapıyorlar. Yakın tarihlerde esnafların işleri daha iyi olur diye düşünüyorum.” (İLKHA)