Uzmanlardan "aşı karşıtlığı" uyarısı: Komplo teorilerine kulak asmayın

Son yıllarda Türkiye’de aşı karşıtlığı ve tereddüdü yaşanıyor. Halk sağlığı uzmanı Dr. Kaan Demirbaş, aşı karşıtlarının iddialarının komplo teorileriyle birleşerek yaygınlaştığını ve bunun toplum sağlığı açısından ciddi bir tehdit oluşturduğunu belirtti.

SAĞLIK 25.02.2025 15:16:16 122 0
Uzmanlardan

Sağlık Bakanlığı verilerine göre, son yıllarda aşılanma oranlarında belirgin bir düşüş yaşanıyor. Uzmanlar, bu düşüşün, başta kızamık ve boğmaca gibi hastalıklar olmak üzere büyük salgınlara yol açabileceği konusunda uyarıyor. Aşıların yaygınlaşmasıyla tarih boyunca pek çok ölümcül hastalığın yok olma noktasına geldiğini hatırlatan uzmanlar, toplumun bilinçlendirilmesi için bilime dayalı kampanyaların artırılması gerektiğini belirtiyor.

Tarihi süreçte aşının, birçok salgın hastalığın önlenmesinde büyük rol oynadığını vurgulayan Demirbaş, aşı sayesinde çiçek hastalığı, çocuk felci ve kızamık gibi ölümcül hastalıkların büyük oranda ortadan kalktığını, ancak hastalıklar gözden kayboldukça insanların bu tehlikeyi unuttuğunu ve aşı karşıtı söylemlerin güç kazandığını hatırlattı.

Bilimsel verilerin aşının uzun yıllardır güvenli olduğunu kanıtladığını belirten Dr. Demirbaş, toplumun sansasyonel ve yanıltıcı bilgilere değil, bilimsel gerçeklere dayanması gerektiğini vurguladı. Ayrıca, aşı tereddüdü yaşayan kişilere doğru bilgilerin sunulması gerektiğini ve aşılama oranlarındaki düşüşün ciddi sağlık riskleri doğurabileceği konusunda uyardı."

Aşı kararsızlığı endişe verici boyutta

Aşıların insanlık tarihindeki en büyük tıbbi başarılardan biri olduğuna dikkat çeken Dr. Demirbaş, "Elimizdeki verilerde de çocuklarını aşılatma konusunda kararsızlık yaşayanlar, aşılara güvenmeyenler veya doğrudan reddedenler var. Tereddüt yaşayanların bir kısmında ise aşıyı geciktirme eğilimi görülüyor. Ancak sağlık, ertelenebilecek veya geciktirilebilecek bir konu olmadığı için bu durum bizleri endişelendiriyor. Hem ülkemizde hem de dünyada aşılanma oranlarında maalesef bir düşüş yaşanıyor. Oysa aşı, tarih boyunca insan hayatının bir parçası olmuştur. İnsanlar var olduğu sürece çeşitli virüsler ve mikroplara maruz kalmış, bağışıklık sistemleri de bunlara karşı bir şeyler geliştirmiştir." diye konuştu.

Aşı karşıtlığı tarihsel bir yanılgıya dayanıyor

Aşıların tarihine bakıldığında, bağışıklama yöntemlerinin ilk olarak Türk toplumunda kullanıldığını belirten Dr. Demirbaş, "Orta Asya'da özellikle genç kızlar, ineklerde görülen çiçek hastalığına karşı bir bağışıklık kazanmak amacıyla, hastalıklı ineklerin çiçek bezi küllerini iğneyle alıp kendi koltuk altlarına enjekte ediyorlardı. Bu uygulama sonucu bölgede çiçek hastalığının ağır etkileri daha az görülüyordu. Türk toplumunda başlayan bu aşılama yöntemi, 1717 yılında İngiliz diplomatın eşi Lady Mary Montagu’nun İstanbul’a yaptığı ziyaret sırasında dikkatini çekti. Lady Montagu, bu yöntemi İngiltere’ye yazdığı bir mektupla duyurdu ve zamanla Avrupa’da da yayılmasını sağladı. Aşılanma ile ilgili terim olan 'vaksin' kelimesi de çiçek virüsünden türemiştir. Bilim ilerledikçe insanlar aşılama yöntemlerini daha da yaygınlaştırdı." ifadelerini kullandı.

Aşı reddi salgın hastalıkların geri dönmesine yol açabilir

Aşılanmanın yaygınlaşmasıyla birlikte, önceden ölümcül olan ve ciddi sakatlıklara neden olan hastalıkların giderek yok olmaya başladığına dikkat çeken Dr. Demirbaş, "Ancak zamanla, bu hastalıklar gözden kayboldukça insanlar bunların ciddiyetini unuttu. Salgın hastalıkların döngüsel bir eğrisi vardır: Hastalık ortaya çıkar, insanlar korkar, aşılanma ve tedavi yöntemleri uygulanır, hastalık azalınca insanlar unutur, aşılamaya önem verilmez ve hastalık tekrar yükselişe geçer. Günümüzde de benzer bir durum yaşanıyor. Çiçek hastalığını, çocuk felcini veya boğmacadan ölen bebekleri artık görmediğimiz için birçok insan bu hastalıkların tehlikesini hafife alıyor." dedi.

"Toplumda sansasyon yaratan fikirler, bilimsel gerçeklerden daha fazla ilgi çekiyor"

Aşılarla ilgili ortaya atılan bazı iddiaların bilimsellikten uzak olduğunu belirten Dr. Demirbaş, "Tarihi verilere baktığımızda, 1920'lerde ABD'de yalnızca bir yıl içinde 15 binden fazla insan difteriden hayatını kaybetti. Günümüzde ise ABD’de yılda sadece bir veya iki vaka bildiriliyor. Yine 1964-1965 yıllarında ABD’de 2 binden fazla çocuk kızamıkçıktan ölürken, 15 binden fazla hamile kadın düşük yaptı. Bugün ise yılda yalnızca birkaç vaka bildiriliyor. Bu değişimin tek sebebi var: Aşılanma. Ancak insanlar, aşının sağladığı bu büyük faydayı unutarak "Acaba zararlı mı?" diye sorgulamaya başlıyor. Özellikle toplumda sansasyon yaratan fikirler, bilimsel gerçeklerden daha fazla ilgi çekiyor. Aşı karşıtlarının iddiaları komplo teorileriyle birleşerek ön plana çıkıyor ve ne yazık ki bu durumla mücadele etmek zorunda kalıyoruz. Oysa doğruyu bilirsek bilimsel metottan uzaklaşmazsak hakikate ulaşırız." ifadelerini kullandı.

"Tek bir olumsuz yayına dayanarak aşıyı reddetmek doğru bir yaklaşım değildir"

Bilimin en büyük özelliği, kendi yanlışlarını düzeltebilmesidir." diyen Dr. Demirbaş "Bugün doğru kabul ettiğimiz bir şey, yarın yanlışlanabilir. Ancak aşıların güvenliğini değerlendirdiğimizde, 100 yıldan uzun süredir kullanıldığını görüyoruz. Örneğin, çiçek aşısının izi 90 yaşındaki bir adamın kolunda bile görülebilir. Bu, aşının uzun vadeli etkilerini değerlendirebileceğimiz geniş bir veri setine sahip olduğumuzu gösteriyor. Bu kadar güvenli ve bilimsel olarak desteklenen bir yöntem varken, tek bir olumsuz vakaya dayanarak aşıların zarar verdiğini iddia etmek haksızlıktır. Aşılar hakkında binlerce bilimsel yayın var. Elbette bazı yayınlar art niyetli olabilir veya hatalı hesaplamalar içerebilir. Ancak elimizde 999 tane aşının faydalarını gösteren bilimsel veri varken, tek bir olumsuz yayına dayanarak aşıyı reddetmek doğru bir yaklaşım değildir. Aşı tereddütü yaşayan insanlara bilimsel metotlarla, doğru bilgileri sunarak yardımcı olmamız gerekiyor." şeklinde uyardı. (İLKHA)

Haber Kaynak : ILKHA

Pakistan'da Okul Servisine Bombalı Saldırı

Brooklyn Köprüsü'ne gemi çarptı: 2 ölü, 17 yaralı

UNICEF: Gazze'de son iki aydır durum daha da kötüleşti

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, yarın Sırbistan'a gidecek

Romanya'da cumhurbaşkanlığı ikinci turu başladı

Hırvatistan yerel seçimler için sandık başında

Somali'de askeri üs yakınında patlama

Dışişleri Bakanı Fidan, Suudi Arabistanlı mevkidaşı ile görüştü

Ukrayna: Rus saldırı helikopteri vuruldu

Güney Afrika'da silahlı saldırı: 8 ölü

Başkan Er, 7. Malatya Yapı Dekorasyon Fuar Alanında İncelemelerde Bulundu

Türk Telekom, siber güvenlik ve bulut bilişim alanındaki çalışmalarını sürdürüyor

İnternet Abone Sayısı 94 Milyonu Geçti

Adıyaman’da Python yazılım yarışması düzenlendi

Devlet Hava Meydanları İşletmesi’nin (DHMİ) 91’inci yıl dönümü Malatya’da kutlandı

SANKO Okulları bölge elemelerinde iki birincilik kazandı

TÜİK’in çocuk portalı Malatya’da öğrencilerine tanıtıldı

Diyarbakır’da teknoloji semineri düzenlendi

Dicle’de öğrenciler projelerini sergiledi

Güneydoğu’da çiftçilerin elektrik borcu 27 milyara ulaştı

Kontrolden Çıkan Araç Çocukların Arasına Daldı: 3 Yaralı

Malatya’da İki Ayrı Kaza: 1 Ölü, 1 Ağır Yaralı

Malatya-Elazığ Yolunda Motosiklet Traktör Römorkuna Çarptı: 1 Yaralı

İş Makinesi Operatöründen Acı Haber

Yıkım Çalışmasında Facia

Evde Çıkan Yangında Mutfak Küle Döndü

Şanlıurfa'da Kamyonet Şarampole Devrildi: 1 Kişi Yaralandı

Alaşehir’de Zehir Taciri Tutuklandı

Sulama Kanalında Kaybolan İkinci Kişiden de Acı Haber Geldi

Malatya’da Örtü Yangını: 2 Ev Küle Döndü

MAGİNDER’den Zeynel Abidin Türbesi’ne Anlamlı Ziyaret

Büyükşehir Meclisi Haziran Ayı Toplantıları Sona Erdi

Vali Yavuz, Önem Projesi Gala Programına Katıldı

Battalgazi Belediyesi’nden Yeşil Alan Atağı

Başkan Sadıkoğlu: “Depremzedeye Süre Baskısı Vicdani Değil”

Yeşilyurt’ta Yollar Baştan Aşağı Yenileniyor! İlçede Büyük Dönüşüm

Malatya’lı Genç İş İnsanı İNTİSAD Başkan Vekilliğine Atandı.

Başkan Yalçın’dan Babalar Günü Mesajı

MAGİNDER Başkanı Karademir: "Yerinde Dönüşüm Süresi Uzatılmalı"

“Dilek Mahallesi’ne Dev Altyapı Yatırımı”

İSRAİL NE YAPTIĞININ FARKINDA DEĞİL'

Dışişleri Bakanı Fidan, İngiliz Mevkidaşı İle Görüştü

DEM Parti Sözcüsü Doğan: "İmralı Adası’na Gitmek Üzere Hazırlık Yapıyoruz"

Cumhurbaşkanı Erdoğan Duyurdu

MHP, DEM Parti İle Bayramlaştı

Zor Şartlarda Görev Yapan Gazetecilere Ziyaret

Ağbaba; “Malatya’da Yıllardır Çevre Felaketi Yaşanıyor”

“Benim Tekrar Seçilme Veya Tekrar Aday Olma Gibi Bir Derdim Yok”

HÜDA PAR Gençlik Kolları Başkanı Günaydın: Aile bağlarının zayıflaması, gençleri duygusal ve yönlendirilmiş kararlara sürüklüyor

Milletvekili Ramanlı: Halkın sorunlarını yerinde görmeden çözüm olmaz

Kastamonu’da Nefes Kesen Uçak Kazası Tatbikatı

MAGİNDER’den Zeynel Abidin Türbesi’ne Anlamlı Ziyaret

Kontrolden Çıkan Araç Çocukların Arasına Daldı: 3 Yaralı

Malatya’da İki Ayrı Kaza: 1 Ölü, 1 Ağır Yaralı

Malatya-Elazığ Yolunda Motosiklet Traktör Römorkuna Çarptı: 1 Yaralı

Hastanede Bıçak Parası Vurgunu

Trump’tan Hamaney Açıklaması:

İş Makinesi Operatöründen Acı Haber

Yıkım Çalışmasında Facia

Evde Çıkan Yangında Mutfak Küle Döndü

Şanlıurfa'da Kamyonet Şarampole Devrildi: 1 Kişi Yaralandı

Büyükşehir Meclisi Haziran Ayı Toplantıları Sona Erdi

Vali Yavuz, Önem Projesi Gala Programına Katıldı

Battalgazi Belediyesi’nden Yeşil Alan Atağı

Alaşehir’de Zehir Taciri Tutuklandı

Başkan Sadıkoğlu: “Depremzedeye Süre Baskısı Vicdani Değil”

Sulama Kanalında Kaybolan İkinci Kişiden de Acı Haber Geldi

İran, İsrail’e Yeni Bir Füze Saldırısı Başlattı

Trump'tan İran Açıklaması

İSRAİL NE YAPTIĞININ FARKINDA DEĞİL'

Malatya’da Örtü Yangını: 2 Ev Küle Döndü

Bingöl'de Uyuşturucu Operasyonu: 4 Gözaltı

Malatya’da Şantiyede Korkutan Yangın

Otomobil Transitin Altına Girdi, Genç Sürücü Yaralandı

YKS Bu Hafta Sonu Yapılacak: 2,5 Milyondan Fazla Aday Yarışacak

Şanlıurfa'da Uyuşturucu Operasyonlarında 1 Haftada 43 Kişi Yakalandı

Yeşilyurt’ta Yollar Baştan Aşağı Yenileniyor! İlçede Büyük Dönüşüm

Malatya’lı Genç İş İnsanı İNTİSAD Başkan Vekilliğine Atandı.

Yumruklar Havada Uçuştu

İnsan sağlığı bu kadar ucuz mu?

Yükleniyor